Overeenkomsten en verschillen tussen rope access, rope rescue en confined space rescue
In de markt bestaat veelal onduidelijkheid over de overeenkomsten en verschillen tussen roep access en rope rescue, oftewel het werken met industriële touwtechnieken of het uitvoeren van hoogteredding met behulp van lijnen. Dit artikel is geschreven met als doel een goed beeld te geven in de overeenkomsten en verschillen tussen rope access, rope rescue en confined space rescue.
Alvorens verder in te gaan op de overeenkomsten en verschillen tussen rope access en rope rescue is het belangrijk om een goed beeld te schetsen van hetgeen wij verstaan onder rope access, rope rescue en confined space rescue, aangezien dit vaak een bron van verwarring is.
Rope access
Het gebruik van (industriële)touwtoegangstechnieken wordt ook wel rope access genoemd. Rope access is het gebruiken van persoonlijke beschermingsmiddelen, touwen en klim- en afdaalmaterialen om een werkplek te bereiken die redelijkerwijs niet op andere eenvoudige manieren bereikt kan worden met bijvoorbeeld steigers en/of hoogwerkers. Het gebruik van deze speciale technieken wordt gezien als hoog risicowerkzaamheden en de wettelijke eisen hieromtrent zijn specifiek vastgelegd in arbobesluit 7.23c. Indien mogelijk dienen veiligere werkmethodes gebruikt te worden alvorens over te gaan op het gebruik van rope access technieken. Rope access is ontstaan vanuit de speleologie en bergsport, waarbij personen zich door grotten en/of bergen verplaatsen met behulp van touwen. Tegenwoordig zijn de verschillen erg groot met de sporttechnieken, aangezien alles wat met rope access te maken heeft met dubbel lijnssystemen en industriële materialen wordt uitgevoerd. Een en ander is ondanks de ontstaansgeschiedenis dus niet meer met elkaar te vergelijken.
Samengevat is rope access dus met behulp van touwen een werkplek bereiken om daar bijvoorbeeld las-, slijp-, montage of inspectiewerkzaamheden uit te voeren. Reddingstechnieken zijn gericht op het redden van een collega die op dezelfde wijze aan het werk is op min of meer dezelfde werkplek.
Rope rescue
Het gebruik van touwtechnieken om reddingen vanaf grote hoogtes en/of dieptes uit te voeren wordt ook wel hoogteredding en/of rope rescue genoemd. Het gebruik van deze speciale technieken met behulp van touwen, brancards, driepoten, etc. wordt uitsluitend gedaan door goed opgeleide specialisten en is er primair op gericht om slachtoffers te redden/evacueren uit benarde posities waarbij dit niet op andere eenvoudigere wijze mogelijk is. Hierbij kan gedacht worden aan het evacueren van machinisten uit een torenkraan, het redden van personen van schoorstenen, uit windturbines, steigers en bordessen. Het gebruik van rope access (touwtoegang) technieken is een onderdeel van de mogelijkheden die een hoogtereddinsgteam heeft om een slachtoffer te bereiken, maar is over het algemeen niet geschikt om een slachtoffer te evacueren. Naast de algemene eisen uit de Arbowet en Arbobesluit, zijn er geen specifieke aanvullende wettelijke eisen voor redden op hoogte, zoals deze wel omschreven zijn voor het gebruik van industriële touwtechnieken.
Rope rescue is ontstaan vanuit de bergsport, waarbij slachtoffers door een groep specialisten uit canyons en/of bergen gered dienen te worden met behulp van touwen en brancards. In de bergen gebeurt dit tot op de dag van vandaag met lichtgewicht bergsportmaterialen. De verschillen in de industrie zijn erg groot met de sportmaterialen, aangezien alles wat met rope rescue in de industrie te maken heeft, met dubbel lijnssystemen en industriële materialen wordt uitgevoerd. Ook hierin is een en ander, ondanks de ontstaansgeschiedenis dus niet meer te vergelijken.
Samengevat is rope rescue dus met behulp van touwen slachtoffers bereiken, (medisch)stabiliseren en vervolgens evacueren, vanuit benarde situaties op hoogte en/of diepte. Reddingstechnieken zijn gericht op het redden van slachtoffers uit bekende of onbekende omstandigheden met behulp van een (klein) team.
Confined space rescue
Het gebruik van touwtechnieken om reddingen uit besloten ruimtes uit te voeren, wordt ook wel confined space rescue genoemd. Het gebruik van deze speciale technieken met behulp van touwen, brancards, driepoten, etc. wordt uitsluitend gedaan door goed opgeleide specialisten en is er primair op gericht om slachtoffers te redden/evacueren uit benarde posities, veelal besloten ruimtes of andere nauwe krappe, complexe ruimtes waarbij dit niet op andere eenvoudigere wijze mogelijk is. Hierbij kan gedacht worden aan het evacueren van personen uit ketels, leidingstelsels, tanks, silo’s, transformatoren, ovens, leidingstraten, maar ook nog steeds machinisten uit een torenkraan, het redden van personen van schoorstenen, uit windturbines, steigers en bordessen. Het gebruik van rope access (touwtoegang) technieken is een onderdeel van de mogelijkheden die een confined space rescueteam heeft om een slachtoffer te bereiken, maar is niet geschikt om een slachtoffer te evacueren. Net als bij rope rescue, zijn er naast de algemene eisen uit de Arbowet en Arbobesluit zijn er geen specifieke aanvullende wettelijke eisen voor redden uit besloten ruimtes.
Confined space rescue is ontstaan vanuit de speleologie, waarbij slachtoffers door een groep specialisten uit grotten en/of mijnen gered dienen te worden met behulp van touwen en brancards. In de grotten gebeurt dit tot op de dag van vandaag met lichtgewicht bergsportmaterialen. De verschillen in de industrie zijn erg groot met de sportmaterialen aangezien alles wat met confined space rescue in de industrie te maken heeft met dubbel lijnssystemen en industriële materialen wordt uitgevoerd.
Rope rescue en confined space rescue lijkt in het gebruik van de touwtechnieken erg veel op elkaar. Besloten ruimtes kennen veelal een aantal aanvullende risico’s waaronder de gevaren van een slechte atmosfeer, warmtebelasting, bewegende machinedelen, etc. waardoor confined space rescue teams aanvullende kennis dienen te hebben in het werken met verschillende soorten onafhankelijke ademlucht, het gebruik van escapesets, het ventileren van besloten ruimtes en het doen van gasmetingen.
Samengevat is confined space rescue dus met behulp van touwen slachtoffers bereiken, (medisch)stabiliseren en vervolgens evacueren vanuit benarde situaties op hoogte en/of diepte en/of in besloten ruimtes, waarbij er over aanvullende kennis/vaardigheden wordt beschikt om de eigen veiligheid in besloten ruimtes te kunnen waarborgen. Reddingstechnieken zijn gericht op het redden van slachtoffers uit bekende of onbekende omstandigheden met behulp van een (klein) team.
Wat zijn de overeenkomsten tussen rope access en rope/confined space rescue?
Zowel bij rope access, rope en confined space rescue wordt gebruik gemaakt van persoonlijke beschermingsmiddelen en lijnen om de vastgestelde taak uit te voeren. Voor zowel het uitvoeren van rope access als rope/confined space rescue werkzaamheden is uitgebreide en specifieke opleiding nodig, rekening houdend met het doel wat behaald moet worden.
Wat zijn de verschillen tussen rope access en rope/confined space rescue?
Rope access is gericht op het uitvoeren van technische werkzaamheden hangend aan touwen.
Rope en confined space rescue is gericht op het redden van slachtoffers van hoogtes/dieptes/besloten ruimtes.
Bij rope access is het veelal een toezichthouder (ook wel supervisor genoemd) die een redding van een collega medewerker moet uitvoeren die aan een touw hangt, gebruik makend van dezelfde materialen. Redding is dus gericht op het redden van een collega in een benarde positie. Dit kent natuurlijk beperkingen in slachtofferzorg en complexiteit, doordat de redding meestal uitgevoerd wordt door 1 persoon (je bent tenslotte wellicht maar met 2 personen aan het werk). In de opleidingen wordt hoofdzakelijk aandacht besteed aan het redden van je collega.
Bij rope/confined space rescue is het doel het uitvoeren van reddingen in bekende en/of onbekende omstandigheden van allerlei soorten slachtoffers. Hier is de hele opleiding, methodiek, technieken, voorbereiding en uitvoering op gericht. Er wordt normaal gesproken bijna altijd met teamoplossingen gewerkt, waarbij een redder een slachtoffer bereikt doordat collega’s de redder laten zakken. Hierdoor kan de reddingsploeg de redder en het slachtoffer in een brancard ook weer optakelen. Bij redding uit besloten ruimtes is dit niet alleen wenselijk wegens de fysieke inspanning, maar ook om de veiligheid te garanderen van een redder die een betreding uitvoert in een besloten ruimte. Mocht er iets gebeuren dan is de reddingsploeg altijd in staat om de betreder weer buiten te krijgen. Daarnaast is het zelf klimmen in touwen met behulp van rope access technieken in combinatie met het gebruik van onafhankelijke ademlucht geen reële optie omdat het veel te zwaar is, de ademluchtvoorraad veel te snel op is en het risico op overbelasting/oververhitting/onwelwording veel te groot is.