Waar staat “dat” in de Arbowet?

Veel managers, bedrijfsleiders of KAM-medewerkers vinden het soms lastig om te bepalen wat ze nu moeten doen als het gaat om het organiseren van veilig werken en het organiseren van hulpverlening binnen de organisatie. Een veel gehoorde vraag is ook: “Van wie moet dat?” of “Waar staat dat?”. Het antwoord is vaak niet zo éénvoudig, omdat veel van de zaken die je op het gebied van veiligheid op het werk moet organiseren niet letterlijk vermeld staan, maar een voortvloeisel uit de wetgeving zijn. Daarnaast zijn er vaak meerdere opties mogelijk om een gesteld einddoel te bereiken. Dit artikel is bedoeld om de belangrijkste wetteksten, die relevant zijn voor veiligheid op het werk in relatie tot werkzaamheden op hoogte en in besloten ruimtes, inzichtelijk te maken.

De volgende wetsartikelen zijn specifiek van toepassing op het veilig werken op hoogte en in besloten ruimtes en geven aan waarom een werkgever moet zorgdragen voor een veilige werkomgeving inclusief bhv-maatregelen, gericht op de specifieke omstandigheden op hoogte en/of in besloten ruimtes.

Arbowet artikel 3, lid 1, 1A en 1E

Dit artikel gaat over het voeren van Arbobeleid en het zorg dragen voor adequate maatregelen bij ongevallen. Specifiek kan hier de verplichting van het tijdig evacueren en verlenen van eerste hulp onder geschaald worden.

Arbowet artikel 5, lid 1 t/m 6

Dit artikel stelt dat er een inventarisatie en evaluatie van risico’s moet plaatsvinden en dat passende beheersmaatregelen genomen dienen te worden conform de arbeidshygiënische strategie. Specifiek kan hier het verschijnsel hangtrauma en andere medische verschijnselen/trauma’s onder benoemd worden, inclusief het nemen van passende maatregelen om dit te voorkomen c.q. op te lossen.

Arbowet artikel 8, lid 1 t/m 5

Dit artikel gaat over de verplichting van het geven van voorlichting en instructie m.b.t. de risico’s op de werkplek.
Specifiek valt hier de verplichting onder om medewerkers adequaat te scholen en op te leiden gericht op hun takenpakket en de daarbij horende risico’s en de verplichting om toezicht te houden op het naleven van de veiligheidsregels.

Arbowet artikel 15, lid 1 t/m 3

Dit artikel gaat over deskundige bijstand op het gebied van bedrijfshulpverlening.
Specifiek kunnen hier de bhv taken onder benoemd worden die op locatie m.b.t. incidenten op hoogte uitgevoerd dienen te worden in geval van een incident. Het beschikken over bhv-ers op kantoor gericht op risico’s op kantoor, volstaat dus niet voor het werken in een telecommast, aangezien de maatregelen niet passend zijn bij de “echte” risico’s.

Arbobesluit artikel 3.16, lid 1 t/m 4

Dit besluit gaat over de verplichting van het voorkomen van valgevaar.
Uit dit besluit blijkt expliciet dat dat de werkgever er alles aan moet doen om valgevaar te voorkomen.

Specifiek voor medewerkers die werkzaamheden hangend aan lijnen of vergelijkbaar uitvoeren:

Arbobesluit 7.23c, lid 1G 

Specifieke opleiding m.b.t. het uitvoeren van reddingsprocedures.
Mochten medewerkers werkzaamheden verrichten gebruik makend van zogenaamde rope access technieken, dan staat expliciet vermeld dat medewerkers getraind moeten zijn in reddingstechnieken en staat beschreven dat er gebruik moet worden gemaakt van een zogenaamd “dubbellijns” systeem.

Er is dus een belangrijke taak voor werkgevers om ervoor te zorgen dat medewerkers op lastige werkplekken (zoals op hoogte) veilig kunnen werken, maar ook dat er adequate maatregelen voorbereid worden voor het geval een collega in de problemen komt op een lastige werkplek. Met andere woorden: een werknemer die op hoogte werkt, waarbij er een restrisico is dat iemand in een harnas komt te hangen, heeft recht op snelle hulpverlening door een collega, aangezien de brandweer voor dit soort specifieke gevallen veelal te laat is. Deze hulp zal moeten komen van een collega die met gestandaardiseerde materialen en een vaste procedure een redding van een hangend slachtoffer kan uitvoeren. De redding beperkt zich niet alleen tot een technische component, maar er zal ook adequaat eerste hulp verleent moeten worden, evenals het doen van een goede alarmmelding en een goede overdracht aan professionele hulpverleners. Het slachtoffer kan door een collega al gered zijn voordat de ambulance arriveert. Dit vraagt echter een stukje training, gestandaardiseerde materialen, een reddingsprocedure en de beschikbaarheid van een collega. Afhankelijk van hoe de werkzaamheden op een bedrijf ingericht en georganiseerd worden, kan dit de directe collega zijn, de bhv ploeg/bedrijfsbrandweer of een extern bedrijf die stand-by reddingstaken heeft.

Daar waar de werkgever verwijst naar de brandweer, dient dit onderbouwd te worden en realistisch te zijn. In de basis ben je als werkgever in de eerste plaats verantwoordelijk voor het creëren van een veilige werkplek en het organiseren van noodmaatregelen in het geval van incidenten.